به طور کلی مواد مخدر را به چهار گروه اصلی تقسیم می‌کنند:

1) کاهش دهنده depressant

مواد مخدری که واکنش‌های مغز را آهسته می‌کند.
اثرات: کم شدن سرعت تنفس و ضربان قلب – کم شدن فشار خون – خواب آور
(هروئین، تریاک، مورفین)

2) محرک stimulant
مواد مخدری که به سیستم عصبی بدن سرعت می‌بخشد.
اثرات: بیشتر شدن سرعت تنفس و ضربان قلب، بیشتر شدن فشار خون، جلوگیری از خواب
(کوکائین- نیکوتین)

3) توهمزا hallucinogen
مواد مخدری که باعث حالت‌هایی مثل هذیان می‌شود.
اثرات: از دست دادن حافظه؛ لرزش؛ حالت استفراغ و عوض شدن اخلاق
(PCP- LSD)

4) استنشاقی inhalant
مواد مخدری که از طریق استنشاق استفاده می‌شود.
اثرات: آهسته شدن فرآیند مغز، بیشتر شدن ضربان قلب و سردرد
(ماری‌جوانا)

انواع مواد مخدر:

– حشیش (CANNABIS)

یکی از انواع مواد مخدر است که به‌صورت تکه‌های جامد، از رزین گیاه شاهدانه تهیه می شود، قـهـوه‌ای و یــا مشکی است.

خطرات کوتاه مدت مصرف حشیش: احسـاس سـردرگـمـی، اضــطراب، هراس، بدگـمـانـی، تـوانـایـی یادگیری کاهش می‌یابد، هماهنگی حرکات مختل می‌شود.

خطرات دراز مدت مصرف حشیش : پارانوئید، اسکیزوفرنی، جنون، روانپریشی، افسردگی و  اضطــراب، استعمال آن همراه با سیگار سبب آسیب جدی به ریه‌ها می‌گردد.

-ماری‌جوانا (MARIJUANA)

ماری جوانا یکی دیگر از انواع مواد مخدر است که از گل گیاه شاهدانه(ماده) بدست می‌آید.

خطرات مصرف ماری جوانا: پارانوئید،سرگیجه،خشکی محتلمه چشم،افزایش فشار خون.

– هروئین (HEROIN)

هروئین از خشخاش بدست می‌آید، شکل تغییر یافته مرفین است.

خطرات مصرف ماده مخدر هروئین: این ماده مخدر بسیار اعتیاد آور است، اسـتـعمال بیش از حد ،  تنفس را متوقف کرده و سبب مرگ می‌شود. چون با موادی همچون گچ، آرد، تالک و غیره ترکیب می‌گردد استعمال تزریقی آن سبب ایجاد حساسیت در بدن و خارش شدید می‌شود. صـــدمه به قلب و عروق خونی، عفونت، هموروئید و سوء تغذیه، آسیب به کبد و کلیه.

– مرفین (MORPHINE)

مرفین ماده مخدری است که از تریاک گرفته می‌شود و به دو صورت مایع و پودر مصرف می‌گردد، مصرف این مواد در بین جوانان زیاد است و ماده‌ای خواب آور و اثرات تریاک را دارد.

– کوکائین (COCAIN)

یکی دیگر از مواد مخدر که می توان نام برد کوکائین است. کوکائین گرد سفید رنگی که از برگهای خشک شده گیاه کوکا به‌دست می‌آید.

خطرات مصرف ماده مخدر کوکائین: استنشاق آن از راه بینی سبب آسیب به پره مــیانی بینی  شده و در آن ایجاد حفره می‌کند. کوکائین آنقدر خطرناک است که با اولین مصرف می‌تواند سبب سکته قلبی شود. مشـکـلات تـنـفسی، آسیـب بـــه ریه، تشنج و مرگ ناگهانی.

در دراز مـدت نـیـز سـبـب پارانوئید، توهم، خشونت و کاهش وزن می‌گردد. به مغز و قلب نیز آسیب جدی می‌رساند.

– ال اس دی (LSD)

مخفف LYSERGIC-ACID-DIETHYLAMIDE است.

ال. اس. دی. که نام کامل آن لیزرژیک اسید دی‌اتیل‌آمید می باشد، از مواد توهم‌زاست که در قارچ ارگو وجود دارد. ال. اس. دی. سبب ایجاد اختلال در خلق و خوی فرد می‌شود، شناخت زمان و مکان را مختل، فرد را دچار خوشی بی‌جا، خودستایی، احساس سبکی و بی‌وزنی، هذیان و افسردگی کرده و ممکن است مصرف کننده را به خودکشی و آدم‌کشی بکشاند. با مصرف ال. اس. دی. توهم‌های بینایی و شنوایی دست می‌دهد و اشباح خیالی جای خاصی در ذهن فرد باز می‌کنند. به دلیل خاصیت توهم‌زایی شدید ال.اس.دی باید آن را یکی از مواد بسیار خطرناک تلقی کرد که نسل جوان را در معرض تهدید قرار داده است.

خطرات مصرف ماده مخدر (LSD): افسردگی، روان پریشی،جنـون، تشـنـج، مـرگ، خودکشی از  عواقب مصرف آن بشمار می‌رود.

– اکستازی (ECSTASY)

اکستازی از نوعی آمفی تهيه ميگردد و در قالب قرص هایی به اشكال و اندازه هاي گوناگون گرد، كپسول و مايع موجود است. این ماده توهم زاست و معمولا با نشاسته، پودر تالك و رنگ، كافئين، آمفي تامين و افدرين تركيب گشته و اثر آن ۲۰ دقيقه پس از مصرف ظاهر مي گردد. اكستاسي هم محرك است و هم توهم زا. افزايش انرژي و حس خوشي، تشدید اصوات و رنگ ها و احساسات در ذهن فرد، افزايش ضربان قلب، افزايش اعتماد بنفس و خودستایی، احساس تهوع، اضطراب، احساس صميميت با ديگران، ساييدن دندان ها به يكديگر، كاهش اشتها، تعريق، احساس شديد لذت، گرمي و شادي، از اثرات این روانگردان است و مصرف آن شما را به رقصيدن وا مي دارد. چون بيشتر در كلوب ها از آن استفاده مي گردد و در پي فعاليت شديد مانند رقصيدن، سبب افزايش شديد گرماي بدن مي شود و فرد براي رفع تشنگي ممكن است آب فراوان بنوشد كه اين خود سبب رقيق شدن بيش از حد خون و از ميان رفتن تعادل سديم خون شده و موجب تورم اعضاء بدن همچون مغز و در نهايت مرگ فرد مي شود.

خطرات مصرف ماده مخدر اکستازی: گرمازدگی، افزایش شدید گرمای بدن که بسیار خطرناک  اســت، فرد برای رفع تشنگی مـمـکن اسـت آب فـراوان بـنـوشد کـه ایـن خـود سبب رقیق شدن بیـش از حـد خــون و از مــیان رفتن تعادل سدیم خون شـده و سـبـب تـورم اعـضـاء بـدن هـمـچـون مـغز و در نهایت مرگ فرد می‌شـود، پـس از یـکـی دو روز بـعـد فـرد احـسـاس افسـردگـی و خـستگی می‌کند، سبب آسیب به کبد، کلیه و مغز می‌شود، توهم گویی، استفراغ، تشنج.

– کتامین (KETAMIN)

کتامین یکی دیگر از مواد مخدر است که در کوتاه مدت سبب مشکـلات بـیـنـایی، عـدم تـعـادل و هـمـاهنگی، توهمات وحشتناک و در دراز مدت سبب احساس گم گشتگی و جدایی از واقعیت می‌گردد.

– متادون (METHADONE)

خطرات مصرف متادون : سبب کما و مرگ می‌گردد.

– آمفتامین(شیشه) (AMPHETAMINES)

دى متامفتامين هيدروكلريد يا به زبان عاميانه كريستال يك ماده قدرتمند، اعتيادآور، مخدر محرك و به شكل تركيبى و مصنوعى است. كريستال به شكل بزرگ و شفاف و مانند كريستال هاى واقعى و به رنگ هاى صورتى، آبى و سبز يافت مى شود. اين ماده همچنين در خيابان به اسامى «مت»، «تينا» و در بعضى مواقع «آيس» و «شيشه» شناخته شده است. افرادى كه در كارنامه خود به دنبال تنوع هستند رو به اين ماده مى آورند. كريستال اغلب به صورت تفريحى براى بالابردن و وسعت دادن به لذات جنسى و در بعضى موارد براى بيدار ماندن مصرف مى شود.

مانند ديگر انواع متامفتامين ها، كريستال معمولاً به شكل هاى سيگارت، بلعيدنى، مايع خوراكى يا تزريقى و در موارد نادر حتى به صورت شياف مقعدى استعمال مى شود. اثر كريستال هم مانند هر نوع ماده ديگرى در اشخاص مختلف متفاوت و وابسته به عواملى چون سايز، وزن، سلامت فرد، مقدار مصرف، روش استفاده و سابقه مصرف دارد. همچنين عوامل محيطى تاثير اين ماده را در فرد تحت الشعاع قرار مى دهد و اينكه فرد به تنهايى يا در جمع و در مهمانى مواد مصرف كرده باشد مى تواند در اين تجربه تاثير بگذارد. كريستال يا شيشه محرك بسيار قوى است كه فعاليت هاى مركزى سيستم عصبى را سرعت مى دهد. اگرچه گزارش كمى از مرگ و مير ناشى از استعمال مستقيم كريستال شده است ولى بايد اين نكته را مورد توجه قرار داد كه اين ماده بسيار اعتيادآور و نسبت به ديگر آمفتامين هاى ديگر از نظر اجتماعى، عاطفى، روانى و حتى تحركى آسيب بيشترى به فرد وارد مى كند. استفاده دوز بالاى كريستال مى تواند موجب آسيب مهلك در رگ هاى مغزى و در نهايت مرگ شود. ديگر تاثيرات فيزيكى معمول ناشى از استعمال كريستال شامل موارد زیر اند: خشكى دهان، افزايش سرعت تنفس، سردردهاى طاقت فرسا، حالت تهوع، تعرق بيش از اندازه بدن، سرگيجه، بالارفتن فشارخون، بالارفتن حرارت بدن ، تپش قلب، خشكى، سوزش و ترك لب ها، بزرگ شدن مردمك چشم، سياهى رفتن چشم، لرزش دست ها و انگشتان. استعمال كريستال روى رفتار شخص نيز تاثير مى گذارد: افزايش حركت هاى فيزيكى، نوعى حالت سرخوشى ، ناآرامى، اضطراب و دلواپسى، پرخاشگرى، خشونت و رفتار خصمانه، بيخوابى شديد، حمله هاى ناگهانى هراس و اضطراب پارانويا (جنون سوءظن) همراه با توهم، نشاط و دلخوشى بيش از حد، پرچانگى، تكرار حرف ها و كارهاى ساده، تغيير ناگهانى در رفتار و گفتار و اختلال در درك، اختلال و بى نظمى در وظايف كليه و ريه، بى اشتهايى و در نتيجه سوء تغذيه و كم وزنى مفرط، عوارض قلبى.

– قارچ (MAGIC MUSHROOMS)

خطرات : درد شکم، اسهال، تهوع و مرگ در پی مصرف قارچ‌های سمی.

– جی اچ بی (GHB) مخفف GAMMA HYDROXYBUTYRATE است.

 شکل ظاهری آن به صورت مايعی بي رنگ و بي بو داخل بطريهاي كوچك ویا بصورت كپسول است و نحوه استعمال اش خوراکی می باشد. مقادير كم آن اثرات شبيه الكل دارد و مصرف زيادش به مانند اكستاسي عمل مي كند. تهوع، خواب آلودگي، احساس گم گشتگي، تشنج و مشكلات تنفسي از خطرات استعمال جی اچ بی اند.

خطرات: تهوع، خواب آلودگی، احساس گم گشتگی، تشنج و مشکلات تنفسی.

– حلالها (INHALANTS)

حلال ها و مواد فرار و استنشاقی در اشکال گوناگون و در دسترس افراد قرار دارند و شامل : انواع حلال ها، چسبها، بنزین، تینرهای نقاشی و رنگ، گازوئیل، جوهر مرکب، اسپری مـو، اسپری رنگ، اسپری شوینده، مایع سوخت «گاز» فندک، فریون، نیترو اکسیدها، اتر، مایع خشک شویی، استون، شیشه شور، واکس کفش، غلط گیرها، مواد پاک کننده و . . . می‌شوند.

خطرات: کوتاه مدت سبب تهوع، سرفه شدید، لکه اطراف دهان، خفگی و در دراز مدت سبب سر  درد، خونریزی بینی، کاهش حس بویایی، کـاهـش اکـسیـژن به مغز و آسیب به مغز، آسیب به کلیه‌ها، کبد و سیستم عصبی و شش‌ها می‌شود.

– استروئیدها (STEROIDS)

استروئید‌های آنابولیک رده‌ای از داروها هستند مشتمل بر هورمون مردانه تستوسترون و گروهی از تستوسترون‌های صناعی که در مقادیر مختلف برای بدنسازی و افزایش حجم عضلات به کار می‌روند .

خطرات: افزایش فشار خون، کلسترول بالا، بیماری کلیه و کبد، صدمه به قلب، دیابــت، یرقان،  افسردگی، رفتارهای خشونت آمیز. در مردان: رشد سینه، تحلیل بیضه، کـاهش اسپرم، ناباروری، آکنه، سکته.

– پی سی پی (PCP)

پی سی پی (PCP) یا فن سیکلیدین نوعی داروی توهم زا است که قبلاً به عنوان ماده بیهوشی بکار می‌رفت. امروزه عوام نام‌های فراوانی برای آن گذاشته اند که در میان آنها می‌توان به گرد فرشته، سوخت راکت، اوزون، … اشاره کرد.

این داروی مخدر در آمریکا به صورت تفننی به شکل پودر یا مایع (محلول در اتر) مصرف می شود، ولی معمولاً روی مواد برگ مانند همچون برگ‌های ماری جوانا، نعناع، آویشن، جعفری یا زنجبیل اسپری می‌شود و مصرف می‌شود.

اثرات: عدم تمرکز، اضطراب، افسردگی.
اکسی کنتین (OXYCONTIN)

خطرات: مانند مسکن‌ها.

کراک (Crack cocaine)

مواد شیمیایی کوکائین هیدروکلورید با نام کراک شناخته می شوند. عده ای از افراد مبتلا به این مواد با انجام عملیات شیمیایی خاصی هیدروکلورید را از این مواد جدا می کنند که این عمل باعث تقویت و شدید اثر این مواد می شود. کراک فرم تقویت شده کوکایین به صورت جامد است و به این دلیل کراک نام گرفته که موقع گرم شدن و استنشاق کردن می شکند. با توجه به این که این ماده به صورت آماده موجود است، افراد معتاد نیازی به تجهیزات شیمیایی برای تقویت این مواد ندارند و می توانند آن ها را به راحتی در بسته هایی اغلب ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلی گرمی خریداری کنند که هر بسته برای ۲ تا ۳ استنشاق کافیست. در دهه ۷۰ میلادی کوکائین ماده بسیار گرانی بود و کمتر استفاده می شد ولی با ابداع کراک ارزان قیمت، توان خرید این ماده آسان شد و عده زیادی از معتادان به سمت این مواد کشیده شدند. عواملی مثل راحتی مصرف و راحتی پنهان کردن این مواد نیز باعث افزایش شدید استفاده از آن ها شد. اداره کل آزمایش قدرت مواد مخدر تخمین زده اند که قدرت کراک ۷۵ تا ۹۰ درصد قوی تر از کوکایین است. در زیر لیستی از تاثیرات جسمی کوکائین ذکر شده است: تغییر در فشار خون ضربان قلب و تنفس، حالت تهوع، استفراغ، اضطراب، تشنج، بیخوابی، بی اشتهایی که باعث سوء تغذیه و کم شدن وزن می شود، عرق سرد، باد کردن و خون ریزی پوسته غشا ماده مخاطی، بی قراری، آسیب به حفره بینی، آسیب به ریه و حمله های قلبی.

به دلیل اینکه کراک فورا وارد مغز می شود شانس ایجاد کما و مرگ بسیار زیاد است. اثر کراک پس از ۵-۷ دقیقه فورا از بین می رود و فرد معتاد می خواهد فشار عصبی را با استفاده بیشتر این مواد از بین ببرد و این چرخه باعث ایجاد اعتیاد مفرط به این مواد می شود.

– تریاک (OPIUM)

از انواع دیگر مواد مخدر میتوان به تریاک اشاره کرد ،تریاک خصوصیاتی شبیه هروئین دارد. تریاک از گیاهی به نام کوکنار یا خشخاش گرفته می‌شود. با مصرف تریاک ابتدا نوعی خوشحالی زودگذر به شخص دست می‌دهد. پس از آن مرحله منفی آغاز می‌شود که فرد را به مصرف مجدد تریاک وا می‌دارد. حرکات ارادی معتاد پس از مرحله اول کند می‌شود و شخص نسبت به امور بی‌تفاوت می‌شود. مصرف تریاک می‌تواند باعث مسمومیت حاد و مزمن شود.

اما آنچه قابل توجه است این است که براساس تحقیقات سرعت مسمومیت در انواع مواد مخدر متفاوت است.

سرعت مسمومیت توسط مواد مخدر به شرح زیر است:

– خوردن: بین 20 تا 30 دقیقه

– تزریق کردن در رگ: بین 15 تا 30 ثانیه

– تزریق کردن در ماهیچه: بین 3 تا 5 دقیقه

– استنشاق: بین 5 تا 8 ثانیه

در آخر…

 آنچه باید مورد توجه جدی قرار گیرد این است که با وجود عوارض و تبعات مختلفی که مواد مخدر در ابعاد روانی، جسمی و اجتماعی افراد دارد، ضروری است که اطلاعات و آگاهی‌های لازم در این زمینه کسب شود تا بتوان با آگاهی از آثار و تبعات انواع مخدرها از ابتلا به آن‌ها نیز جلوگیری کرد.

منبع: فارس